Cilj istraživanja “Sloboda Rađanju – istraživanje o iskustvima žena na porođaju u Srbiji”, koje je u Srbiji sprovelo udruženje Centar za mame, a koje je istovremeno sprovedeno i u Makedonij, Hrvatskoj ,Federaciji Bosne i Hercegovine, Republici Srpskoj i Crnoj Gori, jeste da se utvrdi kakva su bila iskustva žena na porođaju u Srbiji, ali i da se dobije detaljnija slika o uobičajenoj praksi u toku porođaja na teritorijama bivše Jugoslavije. Istraživanje je deo regionalne akcije “Sloboda Rađanju”, čiji je cilj da skrene pažnju javnosti na prava žena na porođaju, kao i na važnost dobre komunikacije između osoblja i porodilja tokom porođaja.
Istraživanje je sprovedeno u periodu od 16 do 24. februara 2015. godine na osnovu anonimne ankete u elektronskoj formi i u njemu je učestvovalo 2.583 žena koje su se porodile na teritoriji čitave Srbije. Najveći broj ispitanica, preko 80%, starosti su od 25 do 42 godine i većina (63%) je do sada rodilo jedno dete i to u periodu od 2013. do 2015. godine (79%), a više od trećine (41%) živi u Beogradu i fakultetski je obrazovano (40%).
Istraživanje pokazuje da kod 37% ispitanica atmosfera u porođajnom boksu nije bila prijatna, dok više od polovine njih (52%) nisu imale privatnost u boksu tokom porođaja. Uopšteno, porođajnom sobom nije bilo zadovoljno 41% ispitanih žena, što zbog nedostatka privatnosti (52%), što zbog nedostatka kvalitetne opreme koja bi im pomogla da se opuste i aktivno učestvuju u porođaju (44%).
Samo 37% žena je imalo “privilegiju” da odluči kako želi da se porodi. Medicinsko osoblje je čak kod 60% žena probušilo vodenjak, a kod 51% žena su fizičkim pritiskom izgurali bebu iz porodilje.
Iako je medicinsko osoblje u zakonskoj obavezi da pre svakog postupka i zahvata objasni sve pozitivne i negativne strane tog postupka, to je urađeno u samo 24% slučajeva.Tokom porođaja je samo 12% žena imalo mogućnost slobodnog kretanja, dok je čak 85% moralo sve vreme da leži, sa priključenim CTG aparatom (60%), i to bez mogućnosti da zauzme položaj koji joj odgovara (80%). Skoro dve trećine ispitanica (63%) je tokom porođaja bilo žedno, a petina (20%) gladno.
Kada je u pitanju uključenost u donošenje odluka prilikom sopstvenog porođaja, čak 65% žena nije moglo da učestvuje u njima, a 63% žena smatra da njihovo mišljenje nije bilo uvaženo niti poštovano. Osećaj da nemaju kontrolu nad događajima tokom svog porođaja imalo je 73% ispitanica, a skoro polovina (45%) nije se osećalo zaštićeno i sigurno, dok se skoro isto toliko žena (44%) osećalo usamljeno.
Skoro polovina ispitanica (46%) izjavilo je da sa doktorima i ostalim osobljem nije imalo odnos poverenja i razumevanja, a kod skoro istog broja (43%) osoblje se nije ponašalo ljubazno, uslužno i strpljivo za vreme porođaja i u postporođajnomperiodu. Kod velike većine žena (75%) zdravstveni radnici/ce koje su sretale tokom porođaja, nisu se predstavili imenom, prezimenom i/ili strukom.
Kad je reč o savetima nakon porođaja, čak 68% žena nije dobilo strpljivo i profesionalno objašnjenje medicinskog osoblja u vezi sa dojenjem novorođenčeta, kao ni korisne i praktične informacije o budućoj nezi bebe (64% ispitanica).
Za 36% ispitanica, babica uopšte nije bila dostupna kada im je bila potrebna, dok je prema 24% njih babica bila potpuno neljubazna i nepodsticajna. Međutim, istraživanje je pokazalo da i kada su tu, u 57% slučajeva, babice se uopšte ne savetuju sa porodiljom prilikom donošenja odluka o postupcima u porođaju, a u 53% slučajeva se ni ne predstavljaju punim imenom i prezimenom.
Kada je reč o doktorima, čak 47% žena je izjavilo da nisu poštovali njihove želje, a sa 39% ispitanica nisu našli za shodno ni da se predstave, niti da im objasne porođajne postupke (42%). Skoro svakoj trećoj ženi (29%) doktor se nije ni obraćao tokom porođaja, već je samo davao naređenja medicinskom osoblju.
Kod trećine ispitanica (33%) iskustvo sa porođaja je pogoršalo generalno raspoloženje, a kod 19% i lično viđenje sebe. Iskustvo na porođaju imalo je i negativan uticaj na odnos sa partnerom kod 14% ispitanica, a na seksualni život u čak 27% slučajeva. Kada je reč o odnosu sa bebom, njih 7% je izjavilo da im je iskustvo sa porođaja pogoršalo odnos, a njih 11% je zbog lošeg iskustva odlučilo da nikad više ne rodi dete.
Više od polovine ispitanica nije imalo porođaj kakav su želele (56%) i očekivale (55%), niti su imale kontrolu tokom porođaja (68%).
ZAKLJUČAK
Rezultati istraživanja više su nego poražavaući, jer pokazuju da su porodilišta postala mesta gde trudnice dolaze sa strepnjom i porađaju se u neprijatnoj atmosferi, gde im nepoznati ljudi ne objašnjavaju šta se događa, niti pomažu pri porođaju, već prate svoj plan porođaja i donose odluke umesto same porodilje. Stanje žene u trenutku kada na svet donosi novo ljudsko biće je zbunjeno i uplašeno, a iskustvo na porođaju ne dopinosi njenoj dobrobiti niti doprinosi odnosu sa bebom i partnerom, već ga pogoršava. Iz porođaja je gotovo u potpunosti isključen otac, a i kada prisustvuje porođaju, on je prisutan više kao osiguranje da neće biti verbalnog maltretiranja porodilje, a ne kao podrška i pomoć pri porođaju. Zaključak istraživanja jeste da je u Srbiji porođaj postao proces sličan onom u manufakturi, gde je važan samo finalni proizvod, a ne način na koji se do njega dolazi. Osećanja i zdravlje žene, kako fizičko tako i psihičko, u potpunosti se zanemaruju.
Celo ispitivanje pročitajte ovde: Kompletni rezultati istraživanja Sloboda Rađanju
Leave a Reply